Phát mãi tài sản có lẽ là cụm từ không quá xa lạ đối với mỗi người. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể hiểu rõ phát mãi tài sản là gì? Quy trình phát mãi như thế nào? Trong khi đó, đây lại là điều rất quan trọng mà mỗi cá nhân, tổ chức, đặc biệt là các doanh nghiệp cần ghi nhớ. Bài viết sau của Vinaland sẽ cung cấp tất cả các thông tin về phát mãi tài sản.
Mục lục bài viết
I. Phát mãi tài sản là gì?
Trước hết, phát mãi tài sản được hiểu là quá trình ngân hàng hoặc đơn vị cho vay vốn đứng ra công bố và bán tài sản bảo đảm được thế chấp ngân hàng trong trường hợp không thể chi trả, thanh toán được khoản nợ ngân hàng quá hạn theo đúng quy định của pháp luật.
II. Ngân hàng có quyền phát mại tài sản thế chấp
Quyền phát mại tài sản thế chấp của ngân hàng được quy định như sau:
Trong hợp đồng tín dụng vay vốn của ngân hàng và người vay sẽ có nội dung thỏa thuận rõ về việc xử lý tài sản đảm bảo. Trong trường hợp người vay trốn tránh nghĩa vụ thanh toán nợ của ngân hàng. Ngân hàng sẽ có quyền quyết định xử lý tài sản thế chấp theo cách bàn giao hoặc phát mãi.
Nếu bên mua chấp thuận thì ngân hàng có quyền thu giữ tài sản. Sau đó tiến hành làm thủ tục phát mại và bán đấu giá tài sản theo quy định của pháp luật.
Ngoài ra sẽ có tổ chức, cá nhân chủ sở hữu không đồng ý chuyển giao tài sản để ngân hàng phát mãi, nhiều ngân hàng thương mại đã thực hiện phương án khiếu kiện tại tòa nhằm bảo đảm tính pháp lý, giảm thiểu nguy cơ rủi ro.
Tóm lại là các ngân hàng có quyền phát mại tài sản hoặc dùng tài sản đảm bảo của người khác để bán đấu giá căn cứ trên nội dung thỏa thuận đã được ghi cụ thể tại hợp đồng tín dụng giao kết bởi hai bên.
III. Ngân hàng phát mãi tài sản khi nào?
Trong trường hợp người vay theo hình thức cầm cố tài sản nhưng từ chối thực thi nghĩa vụ. Hoặc thực hiện nghĩa vụ của ngân hàng theo quy định hợp đồng tín dụng và hợp đồng thế chấp. Ngân hàng có quyền thu giữ đối với tài sản đảm bảo căn cứ theo Điều 303 Bộ luật Dân sự 2015.
Theo đó, nếu ngân hàng và người vay thế chấp có thể đàm phán đi đến thống nhất. Lúc này tài sản đảm bảo sẽ do ngân hàng xử lý theo những phương án sau:
- Mang tài sản ra bán đấu giá
- Bên nhận bảo đảm tự bán tài sản
- Bên nhận bảo đảm tự xử lý phần tài sản bảo đảm
- Các phương thức khác
IV. Quy trình phát mãi tài sản của ngân hàng
1. Thông báo về việc xử lý tài sản phát mãi
Người có trách nhiệm việc giải quyết tài sản sẽ thực hiện gửi thông báo về văn bản hoặc giấy tờ liên quan việc thu giữ và xử lý tài sản đảm bảo. Văn bản sẽ được chuyển đến những bên đã bàn giao tài sản đảm bảo.
Thông tin địa điểm của mỗi bên sẽ phải lấy tại cơ sở lưu giữ của những cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Văn bản thông tin đến việc thu giữ tài sản đảm bảo sẽ phải có trước khi thực hiện việc giải quyết tài sản và bao gồm các nội dung:
- Lý do tài sản đảm bảo phải đem ra xử lý
- Thông tin miêu tả chi tiết đối với tài sản đảm bảo
- Các nghĩa vụ được đảm bảo
- Thông tin về các địa điểm, thời gian và phương thức thực hiện việc xử lý phát mại là như thế nào
2. Định giá tài sản
Nếu có thỏa thuận trước thì tài sản sẽ định giá theo thỏa thuận. Ngược lại, tổ chức định giá trị tài sản sẽ thực hiện định giá tài sản hoặc bên thế chấp và bên được đảm bảo tài sản có thể tự ý thương lượng để đề ra mức định giá cụ thể.
Tuy nhiên, quá trình thẩm định tài sản cần lưu ý bảo đảm cả 2 yếu tố quan trọng là tính khách hàng và minh bạch, sát với mức giá trên thị trường.
3. Bán tài sản
Trường hợp bên thế chấp không hoàn thành đầy đủ những nghĩa vụ thanh toán như thanh toán tiền nợ, chi trả một số khoản chi phí phát sinh cho khoản vay của mình ngay khi tài sản đó chưa đem ra xét xử thì phải nhận lại tài sản đảm bảo.
Ngoại trừ một số trường hợp pháp luật quy định cụ thể về thời điểm trả lại tài sản đảm bảo trước khi thực hiện việc xử lý.
Tài sản đảm bảo sẽ do bên đấu giá đem đến để tham dự đấu giá hoặc bán đấu giá. Trong trường hợp các bên không có sự cam kết đối với việc bán tài sản đảm bảo. Hoặc trường hợp nghĩa vụ thanh toán không của bên thế chấp là đúng và đầy đủ.
Khoản tiền tổ chức đấu giá thu được qua việc bán đấu giá tài sản sẽ chi trả đến chủ sở hữu tài sản đấu giá trước, ngoại trừ một số trường hợp có thỏa thuận riêng với các nội dung:
- Tên tài sản đấu giá và địa chỉ có tài sản đấu giá.
- Tên và địa chỉ của tổ chức đấu giá và người có tài sản đấu giá (chủ sở hữu tài sản đấu giá) .
- Thời gian và địa điểm xảy ra việc mua bán.
- Thời gian và địa điểm tổ chức thực hiện bán đấu giá tài sản.
- Điều kiện và cách thức đăng ký tham dự bán đấu giá tài sản.
- Mức giá khởi điểm đấu giá tài sản (nếu công bố giá khởi điểm) và tiền đặt cọc mua đối với tài sản đó.
4. Thanh toán khoản tiền thu được từ việc xử lý phát mãi tài sản
Sau khi phát mãi tài sản, số tiền thu về sẽ sử dụng cho thanh toán những khoản chi phí bao gồm:
- Phí quản lý hồ sơ
- Phí thu hồi và xử lý tài sản, . ..
- Số tiền còn nợ sẽ do mỗi bên phân chia theo thứ tự cụ thể tuỳ theo hợp đồng, quy định hoặc pháp luật.
Trong trường hợp khoản tiền thu về do việc bán tài sản sau khi đã trả xong mọi khoản chi phí kiểm đếm, quản lý hồ sơ, . .. thấp hơn giá trị tài sản thuộc nghĩa vụ có bảo đảm. Thì phần nghĩa vụ còn nợ nếu chưa thực hiện sẽ được xem là nghĩa vụ không có đảm bảo.
Như vậy, mỗi bên sẽ tiếp tục thực thi nghĩa vụ của mình khi quyết định bán lại quyền và tài sản, kể cả trường hợp các bên có thoả thuận trong việc mua thêm tài sản thế chấp.
Riêng với trường hợp số tiền thu được trong việc bán tài sản sau khi đã khấu trừ đi những khoản chi phí thấp hơn so với giá trị nghĩa vụ phải đảm bảo thì khoản tiền này vẫn sẽ được hoàn trả về người có tài sản.
5. Chuyển quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản cho người kế sở hữu sau khi tài sản đảm bảo được xử lý
Nếu cần chuyển giao quyền sở hữu, quyền đối với tài sản bảo đảm thì căn cứ theo quy định của pháp luật và xác nhận bằng văn bản hợp lệ của chủ sở hữu về việc này.
Có thể sử dụng hợp đồng cầm cố, thế chấp tài sản đảm bảo được thay thế bằng hợp đồng chuyển nhượng tài sản của chủ sở hữu tài sản hoặc người thi hành án với người mua tài sản trong việc thu giữ tài sản bảo đảm.
Tiến hành chuyển nhượng quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản
Nếu để chuyển nhượng quyền sở hữu giữa người có quyền đối với tài sản thì cần làm đủ thủ tục mà pháp luật quy định trong vấn đề đăng ký quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản bảo đảm sau khi thu hồi.
Sau khi đã làm đủ những thủ tục nêu trên thị văn phòng đăng ký đất đai cấp có thẩm quyền pháp lý sẽ thực hiện giao lại người được chuyển đổi sở hữu và quyền đối với tài sản giấy tờ về quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản bảo đảm khác phù hợp theo luật định.
V. Cách tránh để tài sản bị phát mãi
Qua những thông tin trên, có thể hiểu rằng tài sản bảo đảm bị đem đi phát mãi sẽ không thuộc về mình nữa. Vậy để tài sản tránh bị phát mãi, bạn có thể sử dụng dịch vụ đáo hạn ngân hàng.
Trên đây là toàn bộ các thông tin về phát mãi tài sản mà Vinaland đã cung cấp cho bạn. Hy vọng những thông tin mà Vinaland cung cấp sẽ giúp ích được phần nào cho công việc của bạn. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc về bất động sản hay nhà đất thì có thể liên hệ với Vinaland qua hotline 0907 13 82 83 – 0898 13 63 33 hoặc truy cập website vinaland.co để được hỗ trợ nhanh nhất.