Tranh chấp là tình trạng ngày càng phổ biến trong quá trình sử dụng và mua bán đất đai. Với trường hợp này, để có thể đảm bảo được những quyền lợi tối nhất cho bản thân, bạn cần hiểu rõ các quy định về việc giải quyết tranh chấp đất. Bài viết ngay sau đây của Vinaland sẽ cùng bạn tìm hiểu kỹ hơn về thủ tục và quy trình tranh chấp đất đai và cách giải quyết theo đúng pháp luật hiện hành.
Thủ tục hòa giải tại cơ sở
Khoản 2, Điều 3, Nghị quyết 04/2017/NQ-HĐTP có quy định bắt buộc về thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai tại UBND xã.
Căn cứ theo Điều 202, Luật Đất đai 2013, nhà nước khuyến khích các bên tranh chấp đất đai tự thỏa thuận và hòa giải với nhau. Trong trường hợp tự hòa giải không thành công thì sẽ thực hiện hòa giải tranh chấp tại UBND xã.
Theo Điều 88 Nghị định 43/2014/NĐ-CP, trình tự thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai tại UBND xã được quy định cụ thể như sau:
- Bước 1: Các bên tranh chấp gửi đến UBND xã đơn yêu cầu hòa giải tranh chấp
- Bước 2: UBND xã sau khi nhận được đơn sẽ tiến hành quá trình như sau:
Thẩm tra, xác minh và tìm hiểu nguyên nhân tranh chấp của đôi bên, đồng thời thu thập giấy tờ, tài liệu liên quan về nguồn gốc, quá trình sử dụng và hiện trạng sử dụng đất.
Thành lập Hội đồng hòa giải tranh chấp gồm: Chủ tịch/PCT UBND, đại diện UBMTTQ địa phương; tổ trưởng TDP/trưởng thôn, đại diện một số hộ dân biết rõ nguồn gốc và quá trình sử dụng của thửa đất; cán bộ địa chính, tư pháp địa phương…
Tổ chức cuộc họp hòa giải với sự tham gia của Hội đồng hòa giải và các bên xảy ra tranh chấp. Nếu một trong các bên tranh chấp không có mặt đến lần thứ 2, việc hòa giải một trong các bên tranh chấp vắng mặt đến lần thứ hai thì quá trình hòa giải sẽ không thành công.
- Bước 3: Thông báo kết quả:
Kết quả hòa giải tranh chấp được soạn thành biên bản, gồm: Thời gian, địa điểm tiến hành hòa giải, thành phần tham dự, tóm tắt nội dung tranh chấp, nguồn gốc thửa đất, nguyên nhân phát sinh tranh chấp đã qua tìm hiểu, ý kiến của hội đồng hòa giải, các nội dung đã được các bên tranh chấp thỏa thuận, không thỏa thuận.
Thủ tục giải quyết tranh chấp đất đai
Kết thúc tranh chấp – Hòa giải thành
Nếu hòa giải thành và có sự thay đổi về ranh giới, người sử dụng thì UBND xã phải gửi biên bản hòa giải tới Phòng Tài nguyên và Môi trường. Nếu là tranh chấp giữa các cá nhân, hộ gia đình, cộng đồng dân cư với nhau thì gửi biên bản tới Sở Tài nguyên và Môi trường với các trường hợp khác.
Hòa giải không thành
Theo quy định tại Điều 203 Luật Đất đai 2013 thì khi hòa giải không thành sẽ giải quyết như sau:
– Bên khởi kiện có Giấy chứng nhận hoặc có một trong những loại giấy tờ được quy định tại Điều 100 của Luật Đất đai 2013 và tranh chấp tài sản gắn liền với đất thì quá trình giải quyết sẽ do Tòa án nhân dân thực hiện
– Bên khởi kiện không có Giấy chứng nhận hoặc không có một trong những loại giấy tờ được quy định tại Điều 100 của Luật Đất đai 2013 thì chỉ được lựa chọn một trong hai phương án giải quyết sau đây:
- Theo thủ tục hành chính: Nếu tranh chấp giữa các hộ gia đình, cá nhân, cư dân sẽ do Chủ tịch UBND cấp huyện nơi có đất giải quyết. Trường hợp tranh chấp có một bên là tổ chức, cơ sở tôn giáo, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, sẽ do Chủ tịch UBND cấp tỉnh nơi có đất giải quyết.
- Theo thủ tục tố tụng dân sự: Các bên có thể khởi kiện tại Tòa án có thẩm quyền tại nơi có đất để được giải quyết theo Bộ luật tố tụng dân sự. Người khởi kiện cần chuẩn bị hồ sơ gồm đơn khởi kiện, tài liệu, chứng cứ tới Tòa và tạm ứng án phí.
Sau khi Tòa Án thụ lý và giải quyết vụ án, sẽ tiến hành hòa giải để các bên thỏa thuận với nhau. Nếu hòa giải thành công, Tòa án sẽ lập biên bản hòa giải thành, sau 7 ngày nếu các bên không có thay đổi thì tranh chấp kết thúc.
Ngược lại, nếu hòa giải không thành thì vụ án sẽ được đưa ra Tòa xét xử. trong quá trình xét xử, các bên xảy ra tranh chấp vẫn có thể thỏa thuận với nhau. Nếu không đồng ý, các bên có quyền kháng cáo.
Bài viết trên của Vinaland vừa cung cấp tới bạn những thông tin chi tiết về thủ tục và quy trình giải quyết khi xảy ra tranh chấp đất đai. Hy vọng nội dung này sẽ giúp bạn hiểu rõ những quy định liên quan và bảo vệ được quyền lợi của bản thân khi xảy ra tranh chấp.